TÜRK MÜZÄ°K YAÅžAMINDA KEMAL Ä°LERÄ°CÄ°
Kemal Ä°lerici In Turkish Musical Life
DOI NO: 10.36442/AMADER.2020.28
Melik ErtuÄŸrul BAYRAKTARKATAL
Erdinç YALINKILIÇ
Özet
Türk müziÄŸi ezgilerinin Batı tekniÄŸi ile çokseslendirilmesinin, kurumsal olarak Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu zamanında “Muzika-yi Hümâyun”da baÅŸladığı söylenebilir. Türk müziÄŸi makam yapılarının Batı müziÄŸi armonisiyle uyuÅŸum sorunu ve yeni müzik dilinin nasıl olması gerektiÄŸiyle ilgili tartışmalar Cumhuriyet döneminde de devam etmiÅŸtir. Rauf Yekta, Hüseyin Sadettin Arel gibi birçok müzik insanı Türk müziÄŸinin kendi yapısal özelliklerinden kaynaklanacak olan bir armonik sistemin gerekliliÄŸine iÅŸaret etmiÅŸlerdir. Müzik tarihimizde bu arayışlara ilk kapsamlı ve sistematik öneri besteci ve müzikolog Kemal Ä°lerici’den (1910-1986) gelmiÅŸtir. Kemal Ä°lerici, ilk olarak 1970 yılında yayınlanan “Bestecilik Bakımından Türk MüziÄŸi ve Armonisi” isimli eserinde, Türk müziÄŸi ezgilerini ve makam yapılarını analiz ederek, müziÄŸimizden kaynaklanan özgün bir armonik modeli ortaya koymuÅŸtur.
Türk müzik yaÅŸamında besteci, teorisyen, müzikolog olan pek çok önemli müzik insanı da Kemal Ä°lerici’nin öÄŸrencisi olmuÅŸ ve armonik sistemini kendisinden öÄŸrenmiÅŸtir. Kemal Ä°lerici’nin daha az bilinen yönlerinden biri ise; bir düÅŸün insanı olarak, Türk toplumu ve Türk müziÄŸinin sorunlarına pek çok makale, rapor ve röportajlarında eÄŸilmiÅŸ olmasıdır. Bu konularda çözüm önerileri sunmuÅŸ ve açıklamıştır. Türk müziÄŸinin deÄŸerlerini bu müziÄŸin özelliklerinden kaynaklanarak açıklamış olan Ä°lerici, Türk müziÄŸinin her alanında çalışma yapılmasının çok önemli olduÄŸunu her zaman vurgulamıştır.
Yaptığı çalışmaların etkileri bugün de sürmekte olan Kemal Ä°lerici’nin yaÅŸam öyküsü ve çalışmalarının gün yüzüne çıkarılmasının, Türk müzik yaÅŸamına ışık tutacağı düÅŸünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kemal Ä°lerici, Türk MüziÄŸi, Makamsal Armoni, Dörtlü Armoni
Abstract
It can be said that the harmonization of Turkish music melodies using the Western techniques started institutionally in “Muzika-yi Hümâyun” during the Ottoman Empire. The discussions about the concordance and discordance between the Turkish music makam structures and Western music harmony, and how the new music language should be constructed had also continued during the Turkish Republican period. Many musicologists such as Rauf Yekta and Hüseyin Sadettin Arel have pointed out the necessity of a harmonic system that will stem from the structural features of Turkish music. The first comprehensive and systematic suggestion for such searches in our music history came from the composer and musicologist Kemal Ä°lerici (1910-1986). Kemal Ä°lerici firstly presented a unique harmonic model after analyzing Turkish music melodies and makam structures in his work entitled “Bestecilik Bakımından Türk MüziÄŸi ve Armonisi” (Turkish Music and Harmony through a Composition Approach) in 1970.
Many important composers, theorists and musicologists in Turkish musical life had also become the students of Kemal İlerici and learned his harmonic system from himself. One of the lesser-known aspects of Kemal İlerici is his philosophical attitude toward music; on which he bases his articles, reports and interviews regarding the problems of Turkish society and Turkish music and possible solutions to these problems. İlerici, who had explained the value ​​of Turkish music based on its own characteristics, always emphasized scientific and artistic works regarding all the areas of Turkish music are essential.
It is believed that the studies about the life and works of Kemal Ä°lerici who had left a permanent cultural effect on Turkish music scene, also carry the potential of shedding a light on the future of musical life in Turkey too.
Keywords: Kemal Ä°lerici, Turkish Music, Makam Harmony, Quadral Harmony.
​
https://dergipark.org.tr/tr/pub/amader/issue/56876/763647
​